ਸਿਮਰਤੀਆਂ ਦੀ ਲਾਲਟੈਨ । ਮੇਰੀ ਜੀਵਨ ਗਾਥਾ। ਅਵਤਾਰ ਜੌੜਾ-7

ਪਿਛਲੀ ਕਿਸ਼ਤ 6 ਵਿਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸਾਂ, ਉਹ ਦਰਅਸਲ ਮੇਰੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅਣਗੌਲੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵਰ੍ਹੇ ਹਨ। ਸਾਹਿਤਕ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਈਏ ਤਾਂ ਕੁਝ ਖ਼ਾਸ ਬੱਚਦਾ ਵੀ ਨਹੀਂ। ਰਾਹੇ ਤੁਰਦਾ ਕੁਰਾਹੇ ਪੈਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸੀ ਉਹ। ਇਕ ਕੁਬਿਰਤੀ ਨਾ-ਜਾਣਦਿਆਂ, ਸਮਝਦਿਆਂ ਸਿਆਸਤ ਵਿਚ ਘੁਸ-ਪੈਠ। ਬਹੁਤਾ ਸਮਾਂ ਵਿਹਲੇ ਰਹਿਣਾ, ਅਵਾਰਾਗਰਦੀ ਕਰਨਾ ਤੇ ਇਸੇ ਚੱਕਰ ਵਿਚ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹੋ ਗਈ ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਿਲਗੀਰ ਤੇ ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਣਖੀ ਨਾਲ ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ 'ਸਿੱਖ ਸਟੂਡੈੰਟ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ' ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਹ ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਿਲਗੀਰ ਅੱਜ ਵਾਲਾ ਡਾਕਟਰ ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਿਲਗੀਰ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਇਕ ਸਿੱਖ ਵਿਦਵਾਨ ਦੀ ਪਛਾਣ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਤੇ 'ਖ਼ਾਲਿਸਤਾਨ' ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੁਣਨ ਵਿਚ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਆਇਆ ਸੀ ਕਿ ਸਮਾਜ-ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਜੋ ਖਾੜਕੂਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕੋਡ ਆਫ ਕੰਡਕਟ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਸ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਸਰਗਰਮ ਰੋਲ ਸੀ। ਕਤਲੋ-ਗਾਰਤ ਨਾਲ ਮੈਂ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਕੋਡ ਆਫ ਕੰਡਕਟ ਦੀਆਂ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਸਾਂ। ਇਕ ਬਰਾਤ ਤੇ ਦਾਜ ਬਾਰੇ ਤੇ ਦੂਜੀ ਗਾਇਡਾਂ ਪਬਲਿਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼ ਨੂੰ ਫੂਕ ਦੇਣ ਬਾਰੇ। ਹਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਿਲਮ ਆਈ ਸੀ 'ਐਨ ਈਵਨਿੰਗ ਇਨ ਪੈਰਿਸ' ਤੇ ਦਿਲਗੀਰ+ਅਣਖੀ ਨੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਚੌਕ ਵਿਚਲੇ 'ਪੋਪਲੀ ਟੀ ਸਟਾਲ' ਦੇ ਚੁਬਾਰੇ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਸੰਤ ਸਿਨਮੇ ਵਿਚ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਫ਼ਿਲਮ ਲੱਗੀ ਸੀ, ਅੱਗ ਲਾਈ ਜਾਵੇ। ਉਸ ਰਾਤ ਪੂਰੀ ਪਲਾਨਿੰਗ ਕਰਕੇ ਹਾਲ ਵਿਚ ਸਕਰੀਨ 'ਤੇ ਜੁੱਤੀਆਂ ਮਾਰ, ਨਾਹਰੇ ਮਾਰ ਸ਼ੋਅ ਬੰਦ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਤੇ ਫਿਰ ਉਥੋਂ ਭੱਜ ਨਿਕਲੇ ਸਾਂ। ਅਜਿਹੀ ਭੁੱਲ ਅੱਜ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਦੁਹਰਾਈ। ਖ਼ੈਰ, ਉਹੋ ਜਿਹਾ ਮੌਕਾ ਫਿਰ ਬਣਿਆਂ ਨਾ ਜਾਂ ਮੇਰੀ ਰੁਚੀ ਹੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਮੁੜ ਗਈ ਸੀ।ਇਸ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਰੌਲਾ ਪੈ ਗਿਆ ਤੇ ਘਰ ਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਜਿਹਾ ਹੋਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਮੈਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸਾਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਮੈਨੂੰ ਮਾਸੜ ਜੀ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੁਕਾਨ 'ਤੇ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਵੰਗਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਵੀ ਮੇਰੇ ਵਰਗੇ ਵਿਹਲੜ ਲਈ ਬੜਾ ਰੌਚਿਕ ਅਨੁਭਵ ਸੀ। ਮਾਸੜ ਜੀ ਸਾਡੇ ਵਾਲੇ ਘਰ ਵਿਚ ਹੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਆ ਕੇ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਤੇ ਬੜੀ ਰੰਗੀਨ-ਸ਼ੌਕੀਨ ਤਬੀਅਤ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਰੁਟੀਨ ਵੇਖ ਅਚੰਬਿਤ ਹੁੰਦਾ ਸਾਂ ਤੇ ਖ਼ੁਦ ਮਾਣਦਾ ਵੀ ਸਾਂ। ਜੋੜਾ ਗੇਟ ਤੋਂ ਦੁਕਾਨ ਵੱਲ ਜਾਂਦੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸੂਦਾਂ ਚੌਂਕ ਵਿਚਲੇ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਨਾਲ ਵਾਲੇ ਹਲਵਾਈ ਤੋਂ ਮਲਾਈ ਪਵਾ ਕੇ ਲੱਸੀ ਪੀਣੀ। ਚੁਬਾਰੇ ਵਿਚਲੀ ਦੁਕਾਨ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਚਿੱਟੀ ਚਾਦਰ ਵਿਛਾਉਣੀ। ਤਦ ਤੱਕ ਪਾਨ ਵਾਲਾ ਪਾਨ ਦੇਣ ਆ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਪਾਨ ਮੂੰਹ ਵਿਚ ਚਬਾਉਂਦੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ। ਦੁਪਹਿਰ ਤੱਕ ਨਿਰੰਤਰ ਕੰਮ। ਘਰੋਂ ਆਈ ਰੋਟੀ ਖਾਂਦੇ, ਬਾਅਦ ਵ�