
Love Letter to Amrita Pritam – ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਨਾਂ ਪ੍ਰੇਮਪੱਤਰ
ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਦੇ ਨਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰੇਮ-ਪੱਤਰ: ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਬੇਦਾਵਾਚਿਤਾਵਨੀ: 'ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਇਹ ਪੋਸਟ ਨਾ ਪੜ੍ਹਨ, ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਪਾਠਕ ਖ਼ੁਦ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋਣਗੇ।'
ਨੋਟ: ਇਹ ਲੇਖ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਖਰੜਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪ੍ਰੀਤਮ ਦੇ 99ਵੇਂ ਜਨਮਦਿਨ 'ਤੇ 31 ਅਗਸਤ 2018 ਨੂੰ ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ (31 ਅਗਸਤ 2021) ਤੱਕ ਇਸ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸੋਧਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਇਬਾਰਤ ਦੀ ਮੂਲ ਭਾਵਨਾ ਉਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਬਰਕਰਾਰ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਪੋਸਟ ਸਾਲ ਵਿਚ ਕਈ ਵਾਰ ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਗਈ 'ਤੇ ਉਸ ਬਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਗੰਭੀਰ ਚਰਚਾ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ। ਸੋ, ਮੂਲ ਇਬਾਰਤ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਵੀ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਖ਼ਤ ਵੱਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਗੱਲ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਨੀਆਂ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਨ:
ਮੇਰਾ ਇਹ ਚਿੰਤਨ ਨਾ ਤਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਦੇ ਨਿੱਜ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਜਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕ ਕੱਦ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਸਵਾਲ ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੌਰਾਨ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵੱਲੋਂ ਉਸ ਦਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਮਹਾਨ ਦੈਵੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਮੂਰਤ ਦੇ ਬਿੰਬ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਬਣਦੇ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਡੇ ਰੁਤਬੇ ਉੱਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਇਹ ਚਿੰਤਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਚਿੰਤਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪ੍ਰੀਤਮ ਦੀ ਉਸ ਪਬਲਿਕ ਇਮੇਜ ਬਾਰੇ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਆਪ ਆਪਣੇ ਪਾਠਕਾਂ ਅੱਗੇ ਪਰੋਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪੱਕਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਮਾਹੌਲ ਅਤੇ ਜਮਾਤ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਚਲੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਉਸਾਰੇ ਬਿੰਬ ਨੂੰ ਬਚਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜੁਟੇ ਹੋਏ ਹਨ।ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਬਾਰੇ, ਇਹ ਚਿੰਤਨ, ਪ੍ਰਾਪਤ ਲਿਖਤਾਂ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਰਸੀਦੀ ਟਿਕਟ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਮੂਲਕ ਲਿਖਤਾਂ, ਉਸ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਲੇਖਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਜੀਵਨ-ਮੂਲਕ ਲਿਖਤਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਬਾਰੇ ਚਲਦੀਆਂ ਦੰਦ-ਕਥਾਵਾਂ, ਜੋ ਕੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰੋੜ੍ਹ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਜੋ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਦੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਦਾਇਰੇ ਵਿਚੋਂ ਛਣ-ਛਣ ਕੇ ਬਾਹਰ ਆਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਕਰੀਬੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਵੀ ਕਦੇ ਰੱਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ।ਇਸ ਚਿੰਤਨ ਦਾ ਮਕਸਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਦੀ ਕਿਰਦਾਰਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਬਤੌਰ ਔਰਤ ਜਾਂ ਬਤੌਰ ਇਨਸਾਨ ਉਸ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਵੇਖਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵੱਲੋਂ ਜੋ ਉਸ ਦਾ ਬਿੰਬ ਉਸਾਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਜੋ ਬਿੰਬ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਆਧਾਰਿਤ
ਗੱਲ ਜਚ ਗਈ
ਧੰਨਵਾਦ ਜੀ।
ਜੀ ਸਰ
ਇਹ ਗੱਲ ਤੁਸੀਂ ਠੀਕ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖੀ ਹੈ ਕਿ
“ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਨੂੰ
ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿਚ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ “