Interview – Bakshinder – ‘ਸਹੀ ਪੰਜਾਬੀ’ ਦਾ ਮੁੱਦਈ – ਬਖ਼ਸ਼ਿੰਦਰ

ਬਖ਼ਸ਼ਿੰਦਰ, ਪੰਜਾਬੀ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿਚ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਮਸਲੇ ਬਾਰੇ ਤਿੱਖੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪੱਤਰਕਾਰ, 'ਮਾਹੌਲ ਠੀਕ ਹੈ' ਫਿਲਮ ਲਿਖ ਕੇ ਢਿੱਡੀਂ ਪੀੜਾਂ ਪਾਉਣ ਵਾਲਾ ਫਿਲਮ ਲੇਖਕ, ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਹੀਰ ਦਾ ਰੇਡੀਓ ਨਾਟਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਰੂਪਾਂਤਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਾਟਕ ਲੇਖਕ ਇਕ ਬਹੁਪੱਖੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਵਾਲੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿੱਤ ਨਾਲ ਵਾਸਤਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾਟਿ-ਪੁਸਤਕ 'ਸਭ ਤੋਂ ਗੰਦੀ ਗ਼ਾਲ' ਦਾ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਅਤੇ ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ 'ਮੌਨ ਅਵਸਥਾ ਦੇ ਸੰਵਾਦ' ਦੇ ਕਵੀ ਵਜੋਂ ਬਖੂਬੀ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਦਾ ਪੁਲ ਦਾ ਭਾਸ਼ਾਈ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰੇਡੀਓ ਨਾਟਕ ਹੀਰ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਮਾਣ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦਾ ਮਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਮੈਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਲੁਧਿਆਣੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਤੁਸੀ ਵੀ ਆ ਜਾਵੋ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੁਸ਼ੀ ਖੁਸ਼ੀ ਇਹ ਸੱਦਾ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲਿਆ। ਪੇਸ਼ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੋਈ ਦਿਨ ਭਰ ਲੰਬੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੇ ਕੁਝ ਅੰਸ਼- ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਦਾ ਪੁਲ: ਬਖ਼ਸ਼ਿੰਦਰ ਜੀ ਤੁਸੀ ਹੁਣੇ-ਹੁਣੇ (ਮਾਰਚ 2009) ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਤੋਂ ਸੇਵਾ-ਮੁਕਤ ਹੋਏ ਹੋ। ਉਮਰ ਦਾ ਇਕ ਲੰਬਾ ਪੈਂਡਾ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜੇ ਅੱਜ ਉਮਰ ਦੇ ਇਸ ਪੜਾਅ ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੇ ਇੱਕ ਪਿੱਛਲ ਝਾਤ ਮਾਰੋਂ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਅਤੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਚੇਤੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਨੇ।ਤੁਹਾਡਾ ਬਚਪਨ ਕਿਵੇਂ ਦਾ ਬੀਤਿਆ? ਬਖ਼ਸ਼ਿੰਦਰ- (ਗੰਭੀਰ) ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣਾਉਣ ਆਇਆ। ਸਾਹਿੱਤਕ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਕਰਾਂਗੇ।ਉਂਝ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਚਪਨ ਸੋਚ ਕੇ ਤੁਸੀ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਹੋ, ਮੇਰਾ ਬਚਪਨ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਹੀਂ ਬੀਤਿਆ। ਮੇਰਾ ਪਿੰਡ ਮੁਆਈ ਜਲੰਧਰ ਜਿਲੇ ਵਿਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬਿਲਗੇ ਦੇ ਲਾਗੇ ਹੈ। 10 ਵੀਂ ਤੱਕ ਮੈਂ ਬਿਲਗੇ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਉਦੋਂ ਹੀ ਮੈਂ ਰੋਜ਼ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਅਖਬਾਰ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।ਘਰ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਕੁਝ ਏਸੇ ਬਣੇ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਤਾਇਆਂ ਨੇ ਪਾਲਿਆ।ਇਸ ਲਈ ਸ਼ਰਾਰਤਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਸਬੱਬ ਬਣਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ।ਤਾਇਆ ਮੇਰਾ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਧਾਰਨੀ ਸੀ ਤੇ ਕਈ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਖੁਸ਼ ਹੈਸਿਅਤ ਟੈਕਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸੰਘਰਸ਼ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਮੇਰਾ ਤਾਇਆ ਵੀ ਉਸ ਵਿਚ ਮੋਹਰੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਗਿਰਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਵੀ ਨਾਲ ਜਾਣ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਸਾਡੇ ਘਰ ਨਵਾਂ-ਜ਼ਮਾਨਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।ਸ਼ੁਰੂ-ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਮੈਂ ਨਵਾਂ ਜ਼ਮਾਨਾ ਚੋਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੰਚਾਂ ਤੋਂ ਸੁਣਾਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਇਕ ਕਵਿਤਾ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਸਤਰਾਂ ਮੇਰੇ ਚੇਤੇ ਵਿਚ ਨੇ:- ਜੁੱਤੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਤਲੀਆਂ ਘਸਾ ਲੈ ਦੋਸਤਾ ਕੱਪੜੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ ਪਾਉਣ ਨੂੰ ਚਮੜੀ ਹੰਡਾ ਲੈ ਦੋਸਤਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਰਿਪਬਲਿਕ ਕਾਲ�